Phương Pháp Học Ngoại Ngữ

Học ngoại ngữ dựa trên từ vựng hoặc đắm mình trong ngôn ngữ là phương pháp tự học phổ biến nhưng đều có hai mặt lợi và hại.

Tìm kiếm niềm vui từ việc học ngoại ngữ

Cuối cùng, mình xin phép được trích lại một đoạn viết về niềm vui khi học ngoại ngữ, từ chính bài viết của cá nhân mình

“Niềm vui ở việc học ngoại ngữ đối với mình là gì?

Là khi mình đọc được chữ Hàn mà bạn mình viết trên Instagram.

Là khi mình đọc được lời nhạc Hàn bằng chữ Hangul chứ không còn là romanized.

Là khi mình biến được việc học ngoại ngữ trở thành một điều quen thuộc trong cuộc sống, khi đó nó không còn là “học” mà trở thành “sử dụng” ngoại ngữ.

Là khi mình sử dụng vốn ngoại ngữ đó cho một điều gì đó lớn lao hơn.

Là khi mình sử dụng tiếng Nhật để viết blog và nhận được phản hồi tích cực từ chính người Nhật.

Là khi mình đọc sách tiếng Anh và tiếp cận được những thông tin hữu ích mà đôi khi sách tiếng Việt không có.

Những niềm vui này trải dài từ mức độ nho nhỏ đến lớn lao, gộp lại thành một niềm vui bất tận giúp mình luôn giữ được một nguồn động lực để tiếp tục học và duy trì ngoại ngữ.”

Qua đây, mình muốn nói rằng, hãy cố gắng tìm kiếm niềm vui khi học và duy trì ngoại ngữ. Niềm vui ở đây không nhất thiết phải là cái gì đó lớn lao. Bạn có thể tạo ra một mục tiêu lớn, nhưng hãy chia nhỏ thành những việc làm, những giai đoạn ngắn và cố gắng hoàn thành từng bước, từng bước một. Và trong mỗi bước, bạn sẽ tìm thấy được những niềm vui nho nhỏ, có thể là không quá quan trọng nếu so sánh với mục tiêu lớn đã đề ra, nhưng nó rất quan trọng trong việc giúp bạn duy trì học ngoại ngữ. Người ta gọi là “tích tiểu thành đại”. Học cũng vậy. Mỗi ngày học 25 phút và duy trì nó suốt 1 năm chắc chắn sẽ hiệu quả hơn là học ngắt quãng, hay là hứng lên thì học.

Những gì mình viết đều dựa hoàn toàn vào kinh nghiệm cá nhân mà mình đã đúc kết được trong vòng 1 năm nay. Nó đã giúp mình hoàn thành mục tiêu. Vì vậy mình hi vọng là phương pháp học ngoại ngữ của mình sẽ giúp ích cho nhiều người, hoặc ít nhất là truyền cảm hứng và động lực học ngoại ngữ.

Update 1:  Đã gần 1 năm kể từ khi mình viết bài này. Và mình muốn thông báo rằng, mình đã hoàn thành mục tiêu học ngoại ngữ của năm 2019, với thành tích là IELTS 8.0 và JLPT N1 140 điểm. Mọi người có thể đọc bài để biết qua về hành trình học ngoại ngữ của mình sau 1 năm nhé!

Hành trình đạt IELTS 8.0 và JLPT N1 trong vòng 1 năm của mình

Update 2: Mình đã viết một bài chia sẻ về phương pháp học và duy trì 2 ngoại ngữ, dựa trên kinh nghiệm bản thân đã đúc kết được trong vòng 1 năm nay:

Phương pháp học và duy trì 2 ngoại ngữ của mình

Đặt cái tiêu đề nghe nó “chuyên môn” thế, chứ thực ra cốt lõi vấn đề là “làm sao để duy trì được 2 ngoại ngữ cùng một lúc”. Như mình đã kể với các bạn về chuyện học ngoại ngữ của mình ở bài viết trước, mình có học tiếng Anh và tiếng Nhật. 4 năm sinh sống ở bên Nhật đã giúp mình cải thiện 2 ngoại ngữ rất nhiều. Tuy nhiên, duy trì nó thực sự là một điều khó khăn, nhất là khi mình đã về Việt Nam.

Mình muốn chia sẻ với mọi người một số phương pháp của mình để duy trì 2 thứ tiếng. Ngoài ra, viết blog cũng là cách để mình tự tìm hiểu và nghiên cứu về phương pháp học 2 ngoại ngữ, để chính mình học tập và áp dụng.

Tuy nhiên, có thể đối với những người đang học 1 ngoại ngữ và muốn học thêm ngoại ngữ mới thì sẽ không thấy bài viết này có thể không có ích lắm, bởi mình chỉ tập trung vào cách duy trì 2 ngoại ngữ cho người vốn đã có một kiến thức nhất định.

“Thói quen hóa” việc học lẫn sử dụng ngoại ngữ trong cuộc sống

Sau khi đã có được một tư duy vững chắc và ổn định, điều tiếp theo là làm thế nào để áp dụng và duy trì trong cuộc sống mà không bị gặp quá nhiều khó khăn. Câu trả lời đó là: Habitualize (thói quen hóa).

Khi thói quen hóa những hành động, việc làm hàng ngày, bạn sẽ không còn tốn quá nhiều năng lượng để suy nghĩ về việc làm đó, nhờ đó bạn sẽ dành được toàn bộ sức lực cho những công việc quan trọng hơn.

Mình đem ngoại ngữ vào cuộc sống hàng ngày, cố gắng tiếp xúc với nó một cách nhiều nhất có thể, và sau một thời gian thì những việc như viết nhật ký tiếng Anh hay viết blog tiếng Nhật gần như không còn trở thành một cái gì đó khó khăn với mình. Ngay cả việc học chuyên sâu mình cũng biến nó thành một thói quen hàng ngày (ít nhất 25 phút ngồi học trên bàn). Động lực thúc đẩy bạn học tập, nhưng nó sẽ không phải là một chỗ dựa vững chắc nếu bạn có ý định học lâu dài, vì động lực lên xuống rất thất thường. Thế nên là, bạn phải cố gắng tận dụng khoảng thời gian khi đang có động lực để thói quen hóa việc học và sử dụng ngoại ngữ.

Nói về việc tạo và duy trì thói quen, mình mời mọi người tham khảo phương pháp của mình qua bài viết: Cách giúp mình xây dựng và duy trì thói quen tốt

Chia sẻ một số phương pháp học tập hiệu quả mà mình áp dụng

1. Phương pháp pomodoro (Pomodoro Technique)

Vì sao mình lại đặt mốc thời gian học là 25 phút? Vì mình dựa theo phương pháp quả cà chua (Pomodoro Technique) do một người Ý tên là Francesco Cirillo nghĩ ra. Đây là một trong những phương pháp tăng năng suất làm việc học tập tốt nhất được nhiều trang web bình chọn vào năm 2013 (dựa theo cafebiz.vn).

Khi cần phải làm một công việc nào đó, hoặc đơn thuần muốn tập trung học tập, hãy chia khoảng thời gian đó thành các hiệp nhỏ, mỗi hiệp gồm 25 phút tập trung học/ làm việc, 5 phút nghỉ, và cứ lặp đi lặp lại cho đến khi nào hoàn thành được mục tiêu mình đề ra. Phương pháp này rất có hiệu quả trong việc tăng năng suất làm việc trong một thời gian ngắn và loại bỏ cảm giác mệt mỏi.

Mỗi ngày mình đặt ra một tiêu chí là hoàn thành một hiệp pomodoro (25 phút) cho việc học ngoại ngữ. Nếu ngày hôm đó mình bận, mình có thể dừng lại ở 1 hiệp 25 phút. Còn nếu mình có thời gian, mình hoàn toàn có thể học thêm vài hiệp nữa, cộng lại cũng phải được tiếng rưỡi, hai tiếng. Quan trọng là ngày nào mình cũng hoàn thành 1 hiệp 25 phút cho việc học ngoại ngữ. Đây cũng chính là cách mình duy trì thói quen học tập.

2. Sử dụng app điện thoại để quản lý thời gian học

Mình sử dụng app Forest để quản lý thời gian học tập và làm việc của bản thân. Mình chia thời lượng học tập thành các hiệp, mỗi hiệp 25 phút, theo đúng phương pháp Pomodoro, hoặc đôi khi là 60 phút 1 hiệp, tùy vào nội dung học. Kể từ lúc bấm nút “Plant” (trồng cây) là app sẽ đếm ngược thời gian, và trong khoảng thời gian đó, nếu mình thoát ứng dụng là coi như cây sẽ hỏng. Nói tóm lại, một khi “trồng cây” trong Forest là bạn sẽ không được sử dụng điện thoại và chỉ tập trung làm việc thôi.

Bạn không nhất thiết phải tìm cho bằng được cái ứng dụng này để dùng. Trên iphone và android có sẵn chức năng bấm ngược thời gian nên bạn có thể dùng nó, hoặc tìm những ứng dụng khác trên store có chức năng quản lý thời gian mà kèm theo một phần thưởng gì đó.

Ngoại trừ đợt mới bắt đầu ôn thi IELTS ra thì mình gần như không còn dùng flashcard truyền thống, thay vào đó mình sử dụng Quizlet để học từ mới. Quizlet có cả trên điện thoại và máy tính, và nếu đăng nhập tài khoản thì những gì bạn lưu lại trên máy tính cũng sẽ được lưu trong điện thoại. Mình thường xuyên gõ từng mới trên máy tính vì nó nhanh hơn, và khi rảnh thì mình lôi điện thoại ra để bật cái set đã tạo từ trước và ngồi lướt lướt khoảng 5-10 phút.

Ở đây có thể sẽ có nhiều người thắc mắc không biết nên sử dụng quizlet cho ngoại ngữ mới học như thế nào, đơn giản là vì không biết gõ ngôn ngữ đó trên bàn phím. Chính mình khi bắt đầu học tiếng Hàn cũng đã gặp phải trở ngại này, tuy nhiên ngay sau đó mình phát hiện ra được một cách rất hay, đó là sử dụng chế độ viết chữ bằng tay (handwriting) trên màn hình điện thoại, hoặc là sử dụng voice recognition (chế độ nhận biết giọng).

4. Sử dụng từ điển Nhật <–> Anh thay vì Nhật <–> Việt

Đây là một phương pháp mình áp dụng khi học tiếng Nhật. Thay vì tra từ điển Nhật – Việt, mình luôn sử dụng từ điển Nhật – Nhật hoặc Nhật – Anh. Ví dụ, khi có một từ tiếng Nhật mà mình không hiểu, mình sẽ gõ trên từ điển Nhật – Nhật hoặc Nhật – Anh, sau đó xem giải thích và nghĩa bằng tiếng Anh. Trong trường hợp mình không hiểu từ tiếng Anh thì mình lại copy nghĩa tiếng Anh đó và paste lên Cambride Dictionary để xem nghĩa giải thích bằng tiếng Anh. Chỉ khi nào phần giải thích tiếng Anh khó quá thì mình mới tra nghĩa tiếng Việt. Cách này giúp mình vừa học thêm từ vựng tiếng Nhật, vừa củng cố vốn từ tiếng Anh mà đã học kể từ hồi ôn thi IELTS.

Một số trang web từ điển mình dùng: https://ejje.weblio.jp/ – từ điển Nhật – Anh (mình tra trên này nhiều nhất) https://dictionary.goo.ne.jp/ – Thi thoảng mình dùng để tra Nhật – Nhật hoặc Nhật – Anh https://dictionary.cambridge.org/ – từ điển Anh – Anh https://j-dict.com/ – Từ điển Nhật – Việt, mình dùng để tra chữ Hán.

Mình nghĩ học ngoại ngữ nào cũng vậy. Bạn nên sử dụng sổ hoặc vở để ghi chép những gì mình đã học, từ cấu trúc ngữ pháp, cho đến mẫu câu ví dụ. Từ mới thì không cần ghi lại nếu bạn sử dụng flashcard hoặc quizlet. Ai học tiếng Nhật thì mình khuyên các bạn nên chăm chỉ viết Kanji, không cần phải nắn nót từng chữ, nhưng phải viết đi viết lại nhiều lần.